Geçen gün Mahfi Eğilmez’in bloğundaki yazısını okudum. İşte bu dedim; içinde bulunduğumuz durumu özetleyen tek sözlük tarif bu…
Distimi…
Kötü bir şey mi? Ölümcül mü?
Değil lakin süründürüyor…
Distimi kronik depresyona deniliyor. Güzelleşmesi uzun süren depresyona diyelim.
Peki kişi yakalanır da toplumlar depresyona girer mi? Toplumlar distimi olur mu?
Olurmuş!…
Mahfi Eğilmez’in yazısından birkaç alıntı yapacağım. O da Spor müellifi Mehmet Demirkol’un bir yorumundan esinlenmiş… Eğilmez’in ‘Distimi’ başlıklı yazısının girişi şöyle:
“Geçenlerde youtube’da izledim: Mehmet Demirkol, futbol üzerine yorum yaparken Fenerbahçe’nin durumunu daima depresyon hali olarak tanımladı ve buna tıp biliminde “distimi” denildiğini söyledi. Bu tespit, sadece Fenerbahçe için değil Türk toplumu için de manalı göründüğü için çok ilgimi çekti.
Kişinin his, fikir ve davranışlarını olumsuz etkileyen önemli bir ruh sıhhati bozukluğu olarak tanımlanan depresyon (diğerlerinden ayırmak için majör depresyon deniyor), daima keder, ilgi kaybı ve güç düşüklüğü üzere belirtilerle kendini gösteriyor. Günlük ömrü zorlaştırarak toplumsal münasebetlerden iş hayatına kadar birçok alanda olumsuz tesirlere yol açabiliyor. Şahısta ümitsizlik hissi, hayattan zevk alamama, uyku ve iştah değişiklikleri, konsantrasyon bozukluğu üzere belirtiler ortaya çıkarıyor. “
Şu notu da düşeyim. ‘Distimi’ye teşhis konulması da zormuş, tedavisi de…
Eğilmez toplumun ‘distimi’ye yakalandığını şöyle açıklıyor:
“Türk toplumunun değerli bir kısmı uzun periyodik enflasyon, gençlerin işsizliği, gelir dağılımının bozukluğu, fiyatların düşüklüğü, hayat şartlarının bozulması, hukukun adaletli biçimde işlememesi, demokrasinin gerilemesi üzere nedenler münasebetiyle kendilerini depresyonda hissediyor. Bu durum, hayatlarını fazla etkilemiyor lakin mutsuzluk ve ümitsizlik yaratıyor. Yapılan anketler halkın mutsuz olduğunu ortaya koyuyor. Mutsuzluklarının nedeni çoğunlukla kendi durumları değil, sistemin onlar için yarattığı durum”
Şimdi denilecek ki toplum enflasyonu da işsizliği de yokluğu da çok yaşadı. Kimine nazaran toplum ekonomik krizler karşısında şerbetli…
Ama galiba bu kere farklı… Farkı anlatmak için tekrar Eğilmez’in yazısına başvuracağım: “2001 yılında yaşanan ani çöküş majör depresyondu. Artık içinde bulunduğumuz durum ise müddete yayılmış bir kriz olduğu için ekonomik distimi olarak tanımlanabilir.”
Nasıl atlatabiliriz?
Enflasyon indirerek, gelir dağılımını düzelterek, işsizliği azaltarak, adaleti sağlayarak, demokrasiyi geliştirerek, her alanda ihtilal niteliğinde ıslahatlar yaparak…
Bu iktidar yapabilir mi?
Hayır…
Neden mi bu kadar net söyledim…
Geçen gün Erdoğan’ın AKP şapkasıyla yaptığı konuşmayı dinledim… Güya enflasyonun sebebi kendileri değilmiş üzere konuştu. Güya hayat pahalılığını kendileri yaratmamış üzere anlattı, güya kiraları kendilerinin patlatmamış üzere davrandı…
Sanki öbür birileri ülkeyi yoksulluğa mahkum etmiş de kendisi kurtaracakmış üzere konuştu…
Çok geriye gitmeye gerek yok; şikayetler vardı ancak Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi denilen tek adam idaresine geçmeden evvel ülkede…
Fahiş kira sorunu var mıydı?
Hayat pahalılığı kederimiz var mıydı?
Enflasyon baş kaldırmıştı lakin can yakmıyordu, canavarlaşmamıştı…
O vakit gelin distimi ismi verilen ekonomik, toplumsal kronik depresyonla gayrete sistemi sorgulayarak başlayalım…
Ne dersiniz?
